آشنایی با آدرس دهی شبکه

سیستم آدرس دهی شبکه نسخه ۴ یا IPV4

برای این که بتوانید درک جامعی از سرویس‌های شبکه داشته باشید و خدماتی مانند راه اندازی VOIP‌، سیستم File Sharing، سیستم ADDS و … را به درستی در سازمان‌های ارائه دهید باید مفهوم آدرس دهی شبکه و IP را به طور کامل یاد بگیرید. برای درک این مفهوم نکات زیر را مد نظر داشته باشید:

• هر کامپیوتر موجود در شبکه دارای یک کارت شبکه می‌باشد و با آدرس منحصر به فرد خود که IP نام دارد، شناخته می‌‌شود.
• در هنگام انتقال داده، IP کامپیوتر مبدا و مقصد در فیلد آدرس بسته‌ها قرار می‌گیرد تا عمل مسیریابی به درستی انجام شود.
• طول آدرس IP ورژن چهار ۳۲ بیت است که به چهار قسمت ۸ بیتی تقسیم می‌شود، بنابراین هرکدام از این ۴ بخش می‌توانند در حالت دسیمال بین ۰ تا ۲۵۵ باشند. مثلا ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۱ یک آدرس IP است.

کلاس‌های IP ورژن چهار

IPهای ورژن چهار به کلاس‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که به طور کلی طول دو قسمت شناسه شبکه (Network ID) و شناسه‌ی میزبان (Host ID) تعیین کننده‌ی کلاس IP می‌باشد. در شکل زیر شناسه‌ی شبکه با رنگ زرد و شناسه‌ی میزبان با رنگ آبی نمایش داده شده است.

به عبارت دیگر منظور از شناسه شبکه رنج IP شبکه می‌باشد. در یک شبکه برای IP دهی به سیستم‌ها باید بخش شناسه شبکه برای تمام کاربران یک عدد ثابت، و بخش شناسه میزبان برای هر سیستم یا کاربر متفاوت باشد. مثلا اگر از IP کلاس C با شناسه شبکه ۱۹۲٫۱۶۸٫۱ در شبکه استفاده می‌کنید تنها می‌توانید آدرس‌های زیر را در شبکه مورد نظر به کاربران اختصاص دهید:

• ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۱
• ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۲
• ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۳
• …..
• ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۲۵۴

نکته: از آخرین عدد رنح IP که در مثال فوق ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۲۵۵ می‌باشد نمی‌توانید در شبکه برای کاربران استفاده کنید که دلیل این موضوع را در قسمت‌های بعدی مقالات شرح می‌دهیم.

حال که مفهوم کلاس IP را درک کردید بهتر است با انواع آن‌ها نیز آَشنا شوید. به جدول زیر توجه نمایید:

کلاس A

در این کلاس یک بایت به ID شبکه و سه بایت به ID میزبان اختصاص می‌یابد. در نتیجه طیف گسترده‌ای از آدرس را خواهیم داشت.

کلاس B

همانطور که در جدول فوق نیز مشاهده می‌کنید، در این کلاس دو بایت به ID شبکه و دو بایت به ID  میزبان اختصاص می‌یابد.

کلاس C

در این کلاس ۳ بایت به ID شبکه اختصاص یافته و تنها یک بایت به ID میزبان اختصاص می‌یابد. این کلاس متداول‌ترین حالت آدرس دهی شبکه در سازمان‌ها می‌باشد.

کلاس D و E

کلاس‌های D و E کاربرد و مصارف خاص تحقیقاتی و … دارند که در این مرحله از آموزش شبکه نیازی به درک و یادگیری آن‌ها نخواهید داشت.

نکته: جدا از مفهوم کلاس، IPها به دو دسته خصوصی یا Private و عمومی یا Public تقسیم می‌شوند. به طور خلاصه ما از IPهای عمومی برای دسترسی به شبکه اینترنت استفاده می‌کنیم و آدرس‌های خصوصی را فقط در محیط‌های داخلی سازمان و شبکه‌های خصوصی به کار می‌بریم. هر کدام از کلاس‌های A و B و C دارای یک رنج عمومی یا Public هستند که عبارت است از:

• کلاس A >  از ۱۰٫۰٫۰٫۰ تا ۱۰٫۲۵۵٫۲۵۵٫۲۵۵
• کلاس B >  از ۱۷۲٫۱۶٫۰٫۰ تا ۱۷۲٫۳۱٫۲۵۵٫۲۵۵
• کلاس C >  از ۱۹۲٫۱۶۸٫۰٫۰ تا ۱۹۲٫۱۶۸٫۲۵۵٫۲۵۵

سیستم آدرس دهی شبکه نسخه ۶ یا IPV6

یکی از مشکلات آدرس دهی شبکه با نسخه ۴ یا IPV4 بازه محدود این IPها در شبکه می‌باشد، به همین دلیل IPV6 می‌تواند انتخاب مناسب‌تری برای آدرس دهی شبکه‌ها باشد. به طور کلی در IPV4 از چهار بایت یا ۳۲ بیت برای آدرس‌دهی استفاده می‌شد اما در IPv6 از ۱۲۸ بیت برای آدرس‌دهی استفاده می‌شود و در نتیجه ۲ به توان ۱۲۸ آدرس قابل تولید می‌باشد.

آدرس IPv6 به صورت شانزده بیت از هم جدا شده با اعداد هگزا دسیمال یا همان شانزده‌تایی نمایش داده می‌شود که می‌توانید نمونه آن را در تصویر زیر مشاهده کنید.

همانطور که مشاهده می‌کنید، IPv6 شامل ۸ قسمت (Octet) می‌باشد و این قسمت‌ها با کولن (:) از هم جدا می‌شوند.

نکته: به طور کلی امروزه IPV6 به سرعت در حال توسعه و رشد می‌باشد، اما همچنان درصد بسیار زیادی از شبکه‌های جهان بر اساس IPV4 پایه گذاری شده است و از این نسخه آدرس دهی شبکه استفاده می‌کنند.

نکته: آدرس دهی شبکه و ارتباط در IP نسخه ۶ به ۴ روش صورت می‌پذیرد.

• Global: این روش معادل Public در IP نسخه ۴ بوده و با ۰۰۱ شروع می‌شود.
• Link-Local: این روش معادل Apipa در IP نسخه ۴ بوده با ۸fe شروع می‌شود. (هنگامی که یک سیستم نتواند IP خود را در شبکه به دست آورد یک IP نوع Apipa به خود اختصاص می‌دهد.)
• Site-local: این روش معادل Private در IP نسخه ۴ بوده با ۰fec شروع می‌شود.
• Special: این روش معادل Loop Back در IP نسخه ۴ بوده و با ۱:: شروع می‌شود. ( لوپ بک در سیستم IP دهی به معنی خود سیستم کاربر (یا خودم) می‌باشد که کاربرد‌های خاص خود را دارد.)

مطالب مرتبط با این قسمت از مقالات آموزش راه اندازی شبکه در همین بخش به پایان می‌رسد. در قسمت بعدی مقالات به بررسی یکی دیگر از سرفصل‌های دوره نتورک پلاس خواهیم پرداخت.