آشنایی با پروتکل های پرکاربرد در شبکه

آشنایی با پروتکل های پرکاربرد در شبکه

در ادامه این مقاله آموزشی برخی از پروتکل های پرکاربرد شبکه که به عنوان یک مدیر یا کارشناس شبکه باید با آن‌ها آشنایی داشته باشید را معرفی کرده و هر کدام از آن‌ها را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار می‌دهیم.

 پروتکل HTTP یا (Hyper Text Transfer Protocol)

این پروتکل اساس دسترسی به شبکه‌ی جهانی یا فضای وب در اینترنت می‌باشد. با عبارت دیگر هرگونه دسترسی و مشاهده‌ی صفحات وب از طریق این پروتکل صورت می‌پذیرد. هنگامی که یک کاربر درخواست مشاهده یک صفحه از وب را دارد، بر روی پورت ۸۰ سرور این درخواست ارسال کرده و در صورت پذیرفته شدن درخواست توسط سرور این صفحه در دسترس کاربر قرار می‌گیرد.

پروتکل HTTPS

این پروتکل عملکردی مشابه HTTP دارد با این تفاوت که HTTPS دارای امنیت بالایی بوده و عموما برای سرویس‌های رمزگذاری و احراز هویت استفاده می‌شود. پورت مربوط به این پروتکل نیز ۴۴۳ می‌باشد.

پروتکل FTP یا (File Transfer Protocol)

پروتکل FTP برای انتقال فایل در بستر شبکه استفاده می‌شود و نکته مهمی که در مورد این پروتکل باید بدانید این است که FTP برای انتقال فایل از پروتکل TCP استفاده می‌کند، بدین صورت که پس دریافت درخواست توسط سرور، یک اتصال TCP برای کاربر باز شده و اطلاعات ارسال یا دریافت می‌شود. پورت مربوط به این پروتکل ۲۱ می‌باشد.

پروتکل TFTP

این پروتکل نیز برای انتقال فایل کاربرد داشته و از پروتکل UDP استفاده می‌کند. پورت مربوط به این پروتکل ۶۹ می‌باشد. (این پروتکل در هنگام راه اندازی سیستم ویپ به کمک تلفن‌های Cisco کاربرد فراوانی دارد که در سری مقالات آموزش پیاده سازی ویپ در مورد آن صحبت کرده‌ایم.)

پروتکل SMTP یا (Simple Mail Transfer Protocol)

این پروتکل برای ارسال و دریافت پست الکترونیکی (Email) بین کاربرها کاربرد دارد و عموما سرورهای پست الکترونیکی از این پروتکل بهره می‌برند. پورت مربوط به پروتکل SMTP برابر با ۲۵ می‌باشد.

پروتکل POP یا (Post Office Protocol)

POP نسخه ۳ برای بازیابی ایمیل‌های ارسال شده از سمت سرور مورد کاربرد قرارمی‌گیرد. هنگامی که یک کاربر درخواست بازیابی ایمیل را دارد یک ارتباط بر روی پورت ۱۱۰ سرور ایجاد می‌شود. پس از این ارتباط کاربر امکان باز کردن و ذخیره پست‌های الکترونیکی را بر روی سیستم خود دارد.

پروتکل NTP یا (Network Time Protocol)

این پروتکل امکان تنظیم ساعت یک سیستم با سایر سیستم‌های دیگر را توسط ارسال سیگنال زمان در بستر شبکه فراهم می‌آورد. پورت مربوط به این پروتکل ۱۲۳ می‌باشد.

پروتکل DNS یا (Domain Name System)

یکی دیگر از پروتکل‌هایی که قطعا در زمان راه اندازی شبکه یک سازمان به آن احتیاج دارید، پروتکل DNS می‌باشد. این پروتکل برای تحلیل و نگاشت نام میزبان‌ها به IP کاربرد داشته و با استفاده از پروتکل UDP در لایه انتقال ارتباط برقرار می‌کند. پورت مربوط به این پروتکل ۵۳ می‌باشد.

پروتکل DHCP یا (Dynamic Host Configuration Protocol)

اختصاص IP به صورت اتوماتیک توسط این پروتکل صورت می‌گیرد. این پروتکل شامل یک پایگاه داده با طیف گسترده‌ای از آدرس‌های IP می‌باشد و یک IP جدید را به سیستم‌هایی که درخواست IP دارند ارائه می‌دهد. پورت‌های مربوط به این پروتکل ۶۷ و ۶۸ می‌باشد.

پروتکل SNMP یا (Simple Network Management Protocol)

این پروتکل برای جمع آوری اطلاعات مدیریتی و نظارتی از عناصر مختلف شبکه کاربرد دارد. این پروتکل امکان مدیریت و پیدا کردن و رفع مشکلات شبکه را برای مدیران شبکه فراهم می‌آورد. پورت مربوط به این پروتکل ۱۶۱ می‌باشد.

پروتکل TELNET یا (Terminal Network)

این پروتکل امکان دسترسی و اجرای دستورات بر روی کامپیوتر‌های دیگر را توسط خط فرمان CMD یا (Command Terminal) فراهم می‌آورد. پورت مربوط به این پروتکل ۲۳ می‌باشد. TELENT در میان پروتکل‌ها از قدمت بالایی برخوردار بوده و قبل از ارتباطات گرافیکی برای ارتباط بین سیستم‎‌ها با دستورات متنی مورد کاربرد واقع می‌شد.

نکته: تمام ارتباط‌هایی که در این پروتکل‌ها ذکر شد برای برقراری ارتباطات کاربر و سرویس دهنده (Client/server) می‌باشند. پورت‌های ذکر شده مربوط به سرور بوده و یک پورت به صورت تصادفی در سمت کاربر مورد استفاده قرار می‌گیرد.